5 Cách thoát khỏi cảm giác vô dụng khi thất nghiệp

Trong giai đoạn thất nghiệp, chắc hẳn rất nhiều người sẽ mắc kẹt trong cảm giác vô dụng, thấy bản thân mình yếu kém. Đó là tình trạng tâm lý rất bình thường khi con người không đạt được kỳ vọng của bản thân. Tuy nhiên, việc thất vọng quá nhiều sẽ dẫn đến căng thẳng, stress kéo dài gây ảnh hưởng trực tiếp đến sức khoẻ. Vì vậy, chúng ta cần học cách cân bằng cảm xúc để thoát khỏi cảm giác tiêu cực đó.  

Nếu bạn cũng đang gặp tình trạng tương tự thì bài viết này dành cho bạn! Hãy dành ra vài phút để tham khảo vì biết đâu đây chính là lối thoát mà bạn đang tìm kiếm. Dưới đây là  cách thoát khỏi cảm giác vô dụng khi thất nghiệp ! 

Thừa nhận cảm xúc - Cho phép bản thân được buồn 

Nhiều người cho rằng, “buồn”, “khóc lóc” là biểu hiện của sự yếu đuối nhưng thực chất đó là những cảm xúc đáng được trân trọng. Tại sao ? Vì nó là minh chứng cho thấy chúng ta là một con người bình thường và có sự hoàn thiện về mặt cảm xúc. “Khóc” là cơ chế tự nhiên của cơ thể để giải toả những âu lo, sợ hãi, buồn tủi...khi bạn khóc trong nước mắt sẽ chứa hormone stress (như cortisol) - việc đào thải ra ngoài sẽ giúp bản thân thoải mái hơn.  

Vì vậy, đừng cố tỏ ra mạnh mẽ khi bản thân bạn thực sự không ổn ! Thay vào đó, cho phép bản thân được thất vọng và học cách thừa nhận cảm xúc tiêu cực.  

Thấu hiểu bản thân - Phát huy điểm mạnh, cải thiện điểm yếu 

Ông cha ta có câu “Biết địch biết ta - Trăm trận trăm thắng”, cảm giác vô dụng chỉ xảy ra khi bạn chưa thực sự thấu hiểu bản thân ! Đừng vội đem mình ra so sánh với người khác - Việc đó không những vô ích mà nó còn khiến bạn hoài nghi về bản thân nhiều hơn. Thay vào đó, hãy dành thời gian để sống chậm lại, tìm hiểu chính mình xem sở trường, sở đoản của bạn là gì ? Làm sao để phát huy những điểm mạnh và cải thiện điểm yếu ? 

Để tìm kiếm điểm mạnh của bản thân bạn có thể thử:  

• Lập bản đồ phát triển bản thân 

• Làm bộ câu hỏi phân tích sâu (self-discovery) 

• Hoặc tạo kế hoạch cải thiện điểm yếu theo từng chủ đề (kỷ luật, giao tiếp, tự tin…) 

Bên cạnh đó, điểm yếu không để loại bỏ mà để quản lý, giảm tác hại và tăng hiệu quả trong bối cảnh quan trọng. Không phải điểm yếu nào cũng cần sửa (cản trở công việc, gây ảnh hưởng đến quan hệ, gây tổn hại lâu dài thì bạn nên sửa) nếu không nghiêm trọng, hãy chấp nhận nó và chuyển thành mục tiêu “học tập”. Ví dụ như :  

• “Hay trì hoãn” → học kỹ năng chia nhỏ mục tiêu, đặt thời gian 

• “Thiếu tự tin” → học kỹ thuật phản biện suy nghĩ tiêu cực 

• “Nóng tính” → luyện nhận diện triggers và pause 5 giây 

“Mở khoá” những kỹ năng mới 

Có thể nói, trong giai đoạn thất nghiệp bạn sẽ có rất nhiều thời gian dành cho bản thân. Thay vì cứ ngồi đợi cơ hội nghề nghiệp thì hãy biến khoảng thời gian đó trở nên ý nghĩa. Bằng cách tìm cho mình những kỹ năng, môn học mới để thử sức. Bạn có thể chọn kỹ năng mở cần “mở khoá” theo 2 nguyên tắc:  

1. Kỹ năng có giá trị trên thị trường 

• Công nghệ: Data, AI, phân tích, automation 

• Marketing: Content, Ads, SEO, social 

• Kinh doanh: Sales, thương lượng, dịch vụ khách hàng 

• Văn phòng: Excel nâng cao, quản lý công việc, báo cáo 

• Kỹ năng cá nhân: Giao tiếp, tư duy phản biện, làm việc nhóm 

2. Kỹ năng phù hợp với tiềm năng của bạn 

• Bạn hứng thú 

• Bạn có khả năng học nhanh 

• Phù hợp ngành bạn muốn làm 

Tương tác xã hội - Chia sẻ cảm xúc  

Khi bạn thất nghiệp, bạn dễ thu mình lại điều đó vô tình khiến cảm giác vô dụng ngày càng nặng nề hơn. Vì vậy, việc kết nối lại các mối quan hệ xã hội rất quan trọng bởi nó có tác dụng mạnh mẽ trong việc cải thiện tâm lý, giảm căng thẳng và kéo bạn ra khỏi cảm giác tiêu cực ( khi được lắng nghe cơ thể sẽ tiết ra Oxytocin và Endorphin – 2 loại hoocmon giúp tăng cảm giác an toàn, nhẹ nhõm, thoải mái )  

Hãy chủ động:  

• Tâm sự với 1-2 người bạn hiểu mình 

• Tham gia group nghề nghiệp 

• Nhắn tin kết nối lại đồng nghiệp cũ 

Hãy tránh xa:  

• Người chê bai, so sánh, gây áp lực 

• Môi trường toxic khiến bạn tự ti 

Nhớ rằng, con người hồi phục nhanh hơn trong kết nối chứ không phải trong cô lập ! 

Áp dụng “Success Anchoring” - Neo thành công vào tiềm thức 

Có một sự thật rằng, não bộ luôn ghi nhớ thất bại nhiều hơn là thành công. Từ đó cảm giác vô dụng xuất hiện nhiều và trở thành thiên kiến tiêu cực. Vì vậy bạn có thể áp dụng “Success Anchoring” - Nghệ thuật giúp neo thành công vào trong tiềm thức. Hằng ngày, hãy viết ra 3 điều bản thân đã hoàn thành, dù rất nhỏ : 

• Sửa được cái gì đó 

• Làm quen một người bạn 

• Nấu được bữa ăn ngon 

Việc làm này tưởng chừng đơn giản nhưng nó nhắc nhở não bộ nhận ra bạn vẫn đang tiến bộ mỗi ngày, từ đó tạo ra vùng neo thành công giúp bạn giảm tự ti, tăng động lực hành động (Đây là kỹ thuật tâm lý được sử dụng trong trị liệu hành vi – CBT) 

Dù thất nghiệp có thể khiến bạn hoang mang, mất phương hướng hay nghi ngờ chính mình, nhưng đó chỉ là một giai đoạn tạm thời, không phải dấu chấm hết cho giá trị hay tương lai của bạn. Mỗi bước nhỏ bạn làm hôm nay - học thêm một kỹ năng, hoàn thành một việc đơn giản, trò chuyện với một người bạn, hay chỉ đơn giản là đứng dậy và hít thở sâu - đều đang kéo bạn tiến gần hơn tới phiên bản mạnh mẽ hơn của chính mình. Bạn không vô dụng. Bạn chỉ đang trong hành trình tìm lại nhịp bước của mình. Và đôi khi, chính những khoảng lặng này lại là khởi đầu của một bước ngoặt lớn. Hãy kiên nhẫn với bản thân - bạn đang phát triển, từng chút một.